Dieta i PPS: mylne tropy i niski poziom cukru we krwi
dr Richard L. Bruno
Źródło: Post-Polio Sequelae Monograph Series, 2009; 9 (1), tłum. MKM , red. EMA ; publikacja za zgodą Autora (International Centre for Polio Education)
PYTANIE: Czułem się słabszy i bardziej znużony, więc poszedłem do ortopedy. Powiedział, że jestem „zbyt gruby”, że powinienem stracić pięć lub dziesięć funtów, aby odjąć nogom ciężaru i stałbym się silniejszy. Mam idealną wagę, przy moim wzroście. Czy utrata dziesięciu funtów wyleczy moje osłabienie i znużenie?
ODPOWIEDŹ: Utrata wagi to fałszywy trop w leczeniu zespołu post-polio, którym podążają lekarze, którzy nic nie wiedzą o PPS. Wielu osobom po polio mówiono, że jeśli tylko obniżą wagę, objawy PPS znikną. Margaret Campbell, w swoim badaniu 125 osób po polio, stwierdziła, że waga nie jest związana z żadnym objawem PPS. W wyniku czteroletnich badań osób po polio w Ameryce i Szwecji stwierdzono, że Amerykanie, którzy na początku byli o
dziesięć funtów ciężsi, przybrali średnio osiem funtów w ciągu czterech lat, podczas gdy Szwedzi przytyli 1-1,5 funta. Jednakże Amerykanie wcale nie odczuwali większej utraty sił, ani zwiększenia jakiegokolwiek objawu PPS, w porównaniu do mniej ważących Szwedów. Oczywiście, jeśli masz nadwagę, musisz stracić kilka funtów. Ale spadek wagi nie jest lekarstwem na PPS.
[Komentarz redakcji: Jednak pacjenci po polio z nadwagą muszą wziąć pod uwagę, poza innymi konsekwencjami, przede wszystkim negatywne skutki ortopedyczne. Wieloletnie przeciążenie stawów wskutek niedowładów mięśni, chodzenia o kulach czy korzystania z wózka prowadzi do rozwoju zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych, natomiast u osób z nadwagą dodatkowe kilogramy nasilają istniejące dysfunkcje układu kostno-stawowego. Otyłość może również nasilać inne zaburzenia, związane z zespołem post-polio, takie jak trudności z oddychaniem i bezdech senny, szczególnie u pacjentów, u których te zaburzenia już występują.]
Tym niemniej dobre odżywianie jest bardzo istotne w leczeniu PPS. W międzynarodowym badaniu nad post-polio w 1988 roku, poprosiliśmy osoby po polio o wymienienie produktów, które zwykle jedzą na śniadanie i o ocenę swoich objawów. Okazało się, że typowe śniadanie osoby po polio składało się z kawy, kromki tostów – a czasem zimnych płatków – co dostarczało około 9 gramów białka.
Osoby po polio ważyły średnio 160 funtów, co oznacza, że potrzebują dziennie 75 gramów białka – 25 gramów w każdym posiłku – aby utrzymać tę wagę. Tak więc, badanym osobom po polio brakowało na śniadanie 16 gramów białka. Im więcej białka brakowało na śniadanie, tym zgłaszano większe nasilenie znużenia, osłabienia mięśni i dolegliwości bólowych w ciągu dnia i tym wypijano więcej kubków kawy lub herbaty.
Następnie przeprowadziliśmy badania osób po polio w naszym laboratorium. Mierzyliśmy poziom cukru we krwi i zdolność do skupienia uwagi i stwierdziliśmy, że im niższy był poziom cukru we krwi, tym gorsze były wyniki testów koncentracji osób po polio. Zdolność do skupienia uwagi była o około 20% niższa od normalnej, pomimo prawidłowego poziomu cukru we krwi. W rzeczywistości zdolność osób po polio do koncentracji uwagi była istotnie gorsza niż u diabetyków, którym podano zbyt dużo insuliny! Tak więc, mózg osób po polio zachowuje się tak, jakby był hipoglikemiczny.
Dlaczego może to być prawdą? Na powierzchni neuronów znajdują się receptory, które przyczepiają się do cząsteczek cukru i wciągają je do środka. Te receptory są istotne, ponieważ cukier we krwi jest jedynym „paliwem” dla neuronów. I tu prawdopodobnie leży problem. Receptory cukru są zbudowane z protein (białka). Ostatnie badania wykazały, że u osób po polio, które cierpią na nowe osłabienie mięśni, „fabryki białek” wewnątrz neuronów rozpadają się. Dlatego osoby po polio nie wytwarzają wystarczającej ilości białka, dla wytworzenia wszystkich receptorów cukru we krwi, które potrzebne są do wchłonięcia cukru, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania neuronów.
[Komentarz redakcji: Nie wszystkie sformułowania autora są prawidłowe. Rzeczywiście wszystkie komórki, szczególnie neurony ośrodkowego układu nerwowego, potrzebują glukozy do utrzymania podstawowych procesów komórkowych. Glukoza, ze względu na swoją polarną budowę, nie może przekroczyć lipidowej błony komórkowej na drodze dyfuzji prostej. Dostaje się jednak do komórki nerwowej przy pomocy transporterów GLUT, nie receptorów].
Co powinny robić osoby po polio w celu leczenia ich ukrytej hipoglikemii? Muszą jeść trzy do pięciu razy dziennie i każdy ich posiłek, zwłaszcza śniadanie, powinien zawierać białko. Zalecamy osobom po polio jeść natychmiast po wstaniu z łóżka, ponieważ muszą „przerwać post i napełnić zbiorniki” na początku dnia, zanim wysiłek, związany z kąpielą i ubieraniem się, obciąży ich „głodne” neurony. (Niektóre propozycje śniadań i przekąsek znajdziesz w artykule PROTEINOWA „DIETA MOCY”.) Nie zalecamy diety „tylko białko, żadnych węglowodanów” – i w ogóle żadnej „diety” − ale zalecamy osobom po polio spożywanie takiej ilości białka, jakiej ich organizmy potrzebują do prawidłowego funkcjonowania.
Nasi pacjenci martwią się, że jedzenie białka, zaprzestanie wysiłku fizycznego i wydłużenie odpoczynku spowoduje, że przybiorą na wadze. Jeden pacjent udowodnił coś wręcz przeciwnego. Abby, specjalista od programowania, sporządził na swoim komputerze wykres spożywanego białka w gramach i ważył się raz w tygodniu. Daliśmy mu ortezy, kule, skuter i zaleciliśmy odpoczynek. Abby przestrzegał jedzenia wysokobiałkowych śniadań i przekąsek w niewielkich porcjach i ograniczył spożycie tłuszczy. Tracił 1,5 funta tygodniowo. Inni pacjenci mieli podobne wyniki lub nie zwiększali wagi, gdy zmienili swój tryb życia . (Ale skonsultuj ze swoim lekarzem i sprawdź poziom cholesterolu, hormonów tarczycy i cukru we krwi, zanim zmienisz nawyki żywieniowe i spróbujesz schudnąć.)
Śniadanie bogate w białko, to jest to. Przypominam, że dla osób po polio ćwiczenia fizyczne nie są drogą do schudnięcia. Ludzie nie zdają sobie sprawy, ile kalorii spalają przy codziennych czynnościach. Zobacz, ile kalorii osoby bez polio spalają podczas 20-minutowej aktywności: spanie lub oglądanie telewizji (21), mówienie lub pisanie (42), pisanie na maszynie (54), ubieranie się lub mycie (74), powolne chodzenie (80), przygotowanie posiłku (92).
Mycie się i ubieranie, chodzenie po domu, odpowiadanie na e-mail, drzemki, spożywanie trzech posiłków, rozmowa z przyjacielem, regulowanie rachunków i oglądanie telewizji powoduje spalanie 500 kalorii dziennie – dokładnie tyle, ile trzeba stracić każdego dnia, aby stracić jeden funt. Jeśli chcesz schudnąć, zmniejsz spożycie tłuszczu, porozmawiaj z większą liczbą osób, wyślij więcej e-maili i zdrzemnij się.
A jaką dietę Ty stosujesz, aby poczuć się lepiej?
Zachęcamy osoby po polio do dzielenia się swoimi doświadczeniami (pisząc na adres stowarzyszenie@postpolio.lublin.pl). Najciekawsze wypowiedzi opublikujemy na naszej stronie.